XÂM NHẬP MẶN KHẮC NGHIỆT: ĐIỀU CHỈNH DINH DƯỠNG NHƯ THẾ NÀO ĐỂ DUY TRÌ SỨC KHỎE ĐỘNG VẬT
Ecovet Team
Ngày 06 tháng 2 năm 2024
Theo dự báo, xâm nhập mặn tại đồng bằng sông Cửu Long trong mùa khô năm 2023-2024 ở mức cao hơn trung bình nhiều năm. Từ ngày 1/2 đến 10/2, khu vực Nam Bộ phổ biến không mưa và có ngày nắng. Nhiệt độ cao nhất trên toàn khu vực phổ biến dao động từ 31-34 độ C, và miền Đông có nơi hơn 35 độ C. Mực nước tại các trạm trên dòng chính sông Mekong biến đổi chậm và phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm. Trong thời kỳ dự báo, mực nước trên sông Tiền và sông Hậu dao động theo thủy triều. Các chuyên gia khuyến cáo các địa phương cần tích trữ nước ngọt để phục vụ nông nghiệp và dân sinh.
Vật nuôi ở những vùng nước mặn với nguồn nước ngọt hạn chế phải đối mặt với những thách thức to lớn về dinh dưỡng và sức khỏe. Tuy nhiên, các điều chỉnh chế độ ăn uống chiến lược có thể giúp các nhà sản xuất duy trì hiệu suất tối ưu của vật nuôi bất chấp những hạn chế về môi trường. Bài viết này khám phá những cân nhắc cần thiết về dinh dưỡng và các biện pháp can thiệp đã được chứng minh để hỗ trợ sức khỏe và năng suất của vật nuôi ở những vùng nước mặn thiếu nguồn nước ngọt.
Ảnh hưởng của chất lượng nước đến sức khỏe vật nuôi
Nước mặn chứa nồng độ cao natri, clorua, magiê, canxi, kali và các khoáng chất hòa tan khác. Gia súc và gia cầm có khả năng chịu đựng các mức độ mặn khác nhau. Khi tổng chất rắn hòa tan vượt quá ngưỡng của vật nuôi, những tác động bất lợi có thể bao gồm:
- Giảm lượng nước uống, dẫn đến mất nước
- Suy giảm chức năng thận và mất cân bằng khoáng chất
- Tác dụng nhuận tràng và tiêu chảy
- Giảm lượng thức ăn tiêu thụ và tăng cân
- Tỷ lệ tử vong tăng
Cung cấp đủ nước uống chất lượng tốt là điều cần thiết để vật nuôi duy trì lượng thức ăn tiêu thụ, hấp thụ chất dinh dưỡng và tăng trưởng tối ưu. Trong điều kiện nước mặn, các nhà sản xuất phải thực hiện các chiến lược để giảm mức độ mặn trong nguồn nước hoặc bù đắp tác động thông qua các điều chỉnh về dinh dưỡng.
Giảm mức natri trong chế độ ăn
Mức natri cao là mối quan tâm chính đối với nước mặn. Natri gây tăng cảm giác khát, tăng lượng nước uống và giảm lượng thức ăn tiêu thụ. Các chiến lược để giảm lượng natri nạp vào bao gồm:
- Điều chỉnh lại khẩu phần ăn với các thành phần thức ăn ít natri
- Bổ sung các chất phụ gia đất sét liên kết natri
- Đảm bảo đủ lượng kali để thúc đẩy bài tiết natri
- Cung cấp nước uống có tính axit để cải thiện quá trình hấp thụ natri
- Tăng lượng kali trong chế độ ăn
Duy trì tỷ lệ natri-kali thích hợp rất quan trọng đối với quá trình truyền xung thần kinh, co cơ và giữ nước. Kali giúp giảm thiểu quá trình hấp thụ natri dư thừa. Tăng cường kali thông qua các chất bổ sung khoáng chất hoặc các thành phần như bột đậu nành, cám lúa mì và bã ngũ cốc khô có thể hỗ trợ quá trình bài tiết natri.
Bổ sung magiê
Magiê giúp điều chỉnh cân bằng điện giải và nước. Nước mặn có thể gây thiếu magiê do ức chế quá trình hấp thụ. Các chất bổ sung magiê oxit, magiê sunfat và magiê clorua được cung cấp qua đường uống hoặc trong nước uống có thể giúp khắc phục tình trạng thiếu hụt.
Cung cấp các chất bổ sung axit amin
Các chất bổ sung axit amin như lysine, methionine, threonine, tryptophan và axit glutamic giúp giải quyết những tác động tiêu cực của tình trạng nước mặn đối với quá trình tiêu hóa và hấp thụ protein. Điều này giúp duy trì sự phát triển của cơ bắp và sản xuất sữa.
Tăng cường vitamin C và E
Vitamin C và E là những chất chống oxy hóa mạnh. Bổ sung vitamin C và E với hàm lượng cao hơn có thể giúp chống lại tình trạng căng thẳng oxy hóa do môi trường nước mặn gây ra thông qua tình trạng mất nước, mất cân bằng điện giải và suy giảm chức năng thận.
Kết luận
Tình trạng nước mặn ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và năng suất của vật nuôi. Điều chỉnh khẩu phần ăn để giảm natri, tăng kali, cung cấp các axit amin thiết yếu và bổ sung thêm vitamin và magiê giúp vật nuôi đạt hiệu suất tối ưu bất chấp tình trạng thiếu nước ngọt. Các nhà sản xuất ở những vùng nước mặn phải hợp tác với các chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng các chiến lược ăn uống tùy chỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu riêng của gia súc và môi trường địa phương. Với các biện pháp can thiệp dinh dưỡng dựa trên khoa học, vật nuôi có thể phát triển mạnh ngay cả trong những điều kiện nước mặn khắc nghiệt nhất.
Hỏi & Đáp
Hỏi: Có những loại đất sét nào có thể giúp liên kết natri dư thừa trong điều kiện nước mặn?
Zeolit và bentonit là hai chất phụ gia đất sét liên kết natri phổ biến được sử dụng trong thức ăn chăn nuôi. Cấu trúc nhôm silicat trao đổi natri với các khoáng chất khác như kali và canxi để giảm sự hấp thụ natri.
Hỏi: Làm thế nào để nước uống có tính axit giúp giảm thiểu tình trạng nước mặn?
Việc axit hóa bằng các axit hữu cơ như axit axetic, axit lactic hoặc axit citric làm tăng độ ngon miệng của nước. Độ pH thấp hơn cũng làm giảm sự phân ly của các muối natri, làm giảm sự hấp thụ natri từ ruột. Điều này giúp vật nuôi duy trì lượng nước mặn uống vào.
Hỏi: Những thành phần thức ăn nào có hàm lượng kali cao?
Mật rỉ đường khô, bột cỏ linh lăng, cám lúa mì và bột đậu nành là những ví dụ về các loại thức ăn tự nhiên có hàm lượng kali cao giúp bù đắp natri. Kali clorua cũng có thể được bổ sung trực tiếp.
Hỏi: Làm thế nào để các nhà sản xuất xác định mức magiê tối ưu cho điều kiện địa phương?
Xét nghiệm nước và các thành phần thức ăn cùng với đánh giá sức khỏe, bao gồm xét nghiệm máu, có thể giúp xác định tình trạng magiê. Mức magiê trong nước uống là 40-50 ppm và 0,2-0,4% trong khẩu phần ăn khô thường là mục tiêu điển hình.
Hỏi: Tại sao nên tập trung vào một số axit amin thiết yếu trong điều kiện nước mặn?
Độc tính natri làm suy giảm quá trình tiêu hóa và hấp thụ protein. Lysine, methionine, threonine và tryptophan đóng vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng, tổng hợp sữa và quá trình trao đổi chất. Việc bổ sung các axit amin này giúp khắc phục các vấn đề về tiêu hóa bắt nguồn từ tình trạng dư thừa natri.