Cắn đuôi là một trong những mối quan tâm nổi bật nhất trong chăn nuôi heo thương phẩm. Nó gây ra những thiệt hại về kinh tế nên cần được nhận biết sớm để giảm bớt những tổn thất và thiệt hại.
Cắn đuôi nhau là một ví dụ về hành vi heo cắn đuôi con heo khác bằng miệng, thường xảy ra ở những ô chuồng thiếu khoảng trống, nó có thể dẫn đến vết thương và xuất huyết, nhiễm trùng, tê liệt và thậm chí tử vong. Theo nghiên cứu, tư thế đuôi được coi là một dấu hiệu cho thấy sự có mặt của hành vi heo cắn đuôi nhau, và là một dấu hiệu tiềm tàng về trạng thái cảm xúc của chúng. Các nghiên cứu cho thấy heo có đuôi cụp thường có nhiều vết cắn ở đuôi hơn heo có đuôi thẳng. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng đuôi xoắn có thể được dùng để phát hiện sớm hiện tượng cắn đuôi ở heo. Tuy nhiên, tư thế đuôi heo cần được đánh giá cẩn thận hơn, bao gồm cả tư thế và cử động để có ý nghĩa như một cảnh báo an toàn có thể.
Những yếu tố nguy cơ heo cắn đuôi nhau
Heo cắn đuôi nhau có nhiều nguyên nhân phức tạp khiến bạn khó kiểm soát. Các lỗi do quản lý, chẳng hạn như mật độ quá đông, nồng độ amoniac cao, cạnh tranh thức ăn và thiếu vật liệu gặm cắn dẫn đến heo cắn đuôi nhau. Ngoài ra, mùi hôi của cuống đuôi bị thương với hoại tử, viêm nhiễm và máu sẽ thu hút những con heo khác bắt đầu gặm và cắn vào vùng đó. Stress oxy hóa gây viêm và chết tế bào, thay đổi nhiệt độ, tình trạng bệnh tật, gió lùa, chế độ ăn uống không tối ưu hoặc mất cân bằng, rối loạn đường tiêu hóa và thay đổi theo mùa là những yếu tố khác trong diễn biến tình trạng cắn đuôi nhau.
Tác động của việc cắn đuôi nhau đối với ngành chăn nuôi heo
Cắn đuôi nhau ảnh hưởng đến sự an toàn của heo và nó cũng gây ra thiệt hại kinh tế đáng kể cho người chăn nuôi heo. Thiệt hại về kinh tế bao gồm gia tăng tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong do vết thương ở đuôi bị nhiễm trùng, giảm năng suất tăng trưởng, chi phí nhân công và thú y, cũng như thiệt hại về thể trạng khi giết mổ. Hơn nữa, các vết thương thường được điều trị bằng thuốc kháng sinh, và việc kiểm soát sự bùng dịch cắn đuôi có thể làm giảm việc sử dụng thuốc kháng sinh ở các trang trại heo.
Tư thế đuôi của heo
Tư thế đuôi ở heo có thể liên quan đến mức độ thực hiện hành vi. Heo có tư thế đuôi xoắn khoảng 75% thời gian và ở tư thế cụp 25% thời gian. Đuôi của những con heo năng động thường cong lên, nhưng đuôi của những con heo không năng động thì lại duỗi thẳng.
Những con heo năng động với đuôi cong lên thường không có bất kỳ vết thương nào ở đuôi. Trong trường hợp heo chán ăn hoặc sau khi cắt đuôi, việc vẫy đuôi tăng lên đáng kể. Hơn nữa, tư thế đuôi thể hiện chúng đang đau đớn hoặc căng thẳng và heo sẽ kẹp cuống đuôi của chúng vào giữa hai chân sau mà không có bất kỳ dấu hiệu cử động nào sau khi cắt đuôi. Các nghiên cứu chỉ ra rằng trong thời gian bùng phát dịch cắn đuôi nhau, heo có khuynh hướng giữ đuôi giữa hai chân. Khi đuôi của chúng bị thương, heo thường có biểu hiện vẫy đuôi nhiều hơn do vùng da bị kích ứng.
Phòng ngừa và kiểm soát tình trạng cắn đuôi nhau
Cung cấp đầy đủ vật liệu như dây xích hoặc ống cao su, và những vật liệu làm đệm lót như rơm rạ, phân trộn nấm hoặc ngô ủ chua trong chuồng heo cũng làm giảm mức độ cắn đuôi nhau. Heo thích những đồ vật có thể ăn được, nhai được và có thể phá được. Đáng chú ý là heo nhanh chóng mất hứng thú với tất cả các đối tượng mới lạ bất kể thuộc tính vật lý của chúng. Do đó, đệm lót cần được làm sạch và thay mới thường xuyên.
Xác định và tránh các tình trạng cạnh tranh
Một chiến lược phòng ngừa khác là xác định và tránh các tình trạng cạnh tranh nhau về thức ăn và nước uống hoặc các khu vực nằm ưa thích dẫn đến sự tiếp xúc khó chịu giữa các con heo. Cắt đuôi là một quy trình quản lý khác chỉ được cho phép theo quy định của thú y khi việc cắn đuôi vẫn là một vấn đề trong trang trại sau khi các biện pháp phòng ngừa đã được thực hiện. Cắt đuôi có xu hướng làm giảm tỷ lệ cắn đuôi nhau, nhưng nó không giải quyết được nguyên nhân của hành vi bất thường này.
Kết luận
Cắn đuôi là một trong những vấn đề chính về sự an toàn với nhiều nguyên nhân phức tạp trong chăn nuôi heo, điều này làm cho việc phòng ngừa và kiểm soát trở nên phức tạp hơn. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tư thế đuôi có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về trạng thái cảm xúc của heo tại thời điểm cụ thể và có thể được dùng để cảnh báo sớm tình trạng heo cắn đuôi nhau. Tuy nhiên, cần có những nghiên cứu sâu hơn để đánh giá tư thế và cử động của đuôi heo và những mối liên quan đến hành động cắn đuôi để ngăn chặn hành vi bất thường này sớm trong đời sống của heo.
Nguồn: Samaneh Azarpajouh
Biên dịch: Ecovet Team