Tiến sĩ Ioannis Mavromichalis

Bởi vì muối có giá thành rẻ, nên chúng ta có xu hướng quên mất rằng cần bổ sung bao nhiêu vào trong thức ăn là đủ, nhưng không phải lúc nào lạm dụng nhiều cũng tốt.



Thực ra, nguyên tắc vàng là thêm 0,5% muối vào tất cả các loại công thức thức ăn cho lợn và gia cầm nói chung, và điều này đã đúng cho ngành công nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi qua nhiều thập kỷ. Quy tắc này vẫn còn hiệu lực, nhưng những hiểu biết mới đã yêu cầu vấn đề này cần được làm sáng rõ trong một số trường hợp cụ thể và ngoại lệ.

Natri và Clo 

Muối được sử dụng để đáp ứng nhu cầu của vật nuôi như Natri (Na) và Clo (Cl). Theo như Hội đồng nghiên cứu quốc gia Hoa Kỳ (NRC), nhu cầu về muối dao động trong khoảng từ 0,10 đến 0,25% trong thức ăn hoàn chỉnh cho lợn và hầu hết các loài gia cầm. Giả sử muối tinh khiết chứa 39,5% Na và 60,5% Cl, vì vậy thêm 0.5% muối vào khẩu phần thì cung cấp khoảng 0,2% Na và 0,3% Cl. Do đó, theo quy tắc bổ sung 0.5% muối đã được tạo ra là để đảm bảo khẩu phần chứa đủ Na, và Cl dư thừa sẽ được bài tiết ra ngoài qua đường nước tiểu. 

Chức năng

Tóm lại, Natri và Clo là những chất điện giải chính góp phần duy trì điện hóa qua màng tế bào (được gọi là điện thế màng). Chúng cũng tham gia vào quá trình tiêu hóa (HCl trong dạ dày), hấp thụ (Na) và vận chuyển các chất dinh dưỡng từ ruột vào máu. Chúng cũng góp phần duy trì lượng máu và huyết áp, và chúng tham gia vào hệ thống renin-angiotensin-aldosterone (RAA: là một hệ thống các hormon làm nhiệm vụ điều hòa cân bằng huyết áp trong cơ thể). Rõ ràng từ danh sách các chức năng ấn tượng này mà natri và clo hoàn toàn quan trọng đối với cơ thể và sự sống.

Thiếu hụt

Sự thiếu hụt nhẹ Natri và Clorua là nguyên nhân gây ra các trường hợp giảm năng suất ở tất cả các loài động vật.
Thiếu natri và clorua trầm trọng dẫn đến phù não, co giật, hôn mê, tổn thương não và cuối cùng là tử vong.  Sự thiếu hụt nhẹ Natri và Clorua là nguyên nhân gây ra các trường hợp giảm năng suất ở tất cả các loài động vật. Ngày nay, sự thiếu hụt natri và clorua chỉ có thể xảy ra khi có sai sót trong quá trình trộn thức ăn hoặc trong quá trình xây dựng công thức. Điều này không hiếm như chúng ta có thể tưởng tượng, vì những lỗi như vậy vẫn thường xảy ra mà không ai nhận thấy cho đến khi quá muộn. Trong hầu hết các trường hợp, vấn đề là không thêm đủ muối, sau đó dẫn đến năng suất thấp và giảm lợi nhuận.

Độc tính

Mặt khác, động vật có thể chịu được nồng độ muối khá cao trong khẩu phần ăn của chúng. Các nghiên cứu đã chứng minh rằng lợn choai có thể dung nạp tới 8% muối trong khẩu phần ăn của chúng (cao hơn 40 lần so với mức yêu cầu). Nhưng để đối phó với lượng muối cao như vậy và tiếp tục phát triển, chúng ta cần lượng nước ngọt dồi dào. Nếu không đủ nước hoặc nước nhiễm mặn, lợn không thể dung nạp dù chỉ 1% muối trong khẩu phần ăn của chúng (gấp đôi nhu cầu của chúng). Gia cầm không linh hoạt trong khả năng chịu mặn, đặc biệt là gia cầm đẻ vì nó ảnh hưởng đến chất lượng trứng của chúng.

Nước mặn

Ở nhiều khu vực trên thế giới, nguồn cung cấp nước duy nhất sẵn có cho thú tiêu thụ là nước mặn. Nước ven biển có thể chứa tới 200 mg / L Na, hoặc thậm chí nhiều hơn trong một số trường hợp đặc biệt. Trong những trường hợp như vậy, thực tế này phải được tính đến khi xây dựng công thức thức ăn. Điều này được thực hiện bằng cách giảm tỷ lệ muối trong thức ăn và (hoặc) tránh các thành phần giàu muối (ví dụ, bột cá, sữa, các sản phẩm từ máu, v.v.). Nếu không, động vật tham gia vào một vòng tròn vô ích để cố gắng giải độc muối dư thừa bằng cách sử dụng nước mặn, điều này chỉ làm cho nhiễm độc muối trở thành một tình trạng cận lâm sàng, mãn tính. Trong trường hợp nhẹ, tiêu chảy nhẹ có thể xuất hiện và vẫn tiếp tục kéo dài khi vấn đề vẫn còn tiếp diễn do sự phá vỡ cân bằng anion-cation. Trong trường hợp ngộ độc muối nghiêm trọng, chúng cố gắng làm dịu cơn khát bằng cách tiếp tục uống nước biển.

Cân nhắc thực tiễn

Động vật sơ sinh hoặc mới nở được cung cấp chế độ ăn giàu natri và clo có thể có nguy cơ nhiễm độc muối nếu chúng không biết cách để uống từ hệ thống cấp nước. Vì vậy, uống bằng cốc thường có lợi thế hơn uống bằng loại núm. Nếu không, để núm uống chảy nước trong vài ngày đầu sẽ đảm bảo động vật nhận biết được nguồn nước.
Giả sử có thể tránh được nhiễm độc muối nhẹ (như mô tả ở trên), thì muối có thể là một chất phụ gia kích thích tăng trưởng rất rẻ tiền trong khẩu phần ăn cho tất cả các loại động vật vì nó cải thiện sự ngon miệng. Tất nhiên, nơi mà động vật dễ bị tiêu chảy, lượng muối dư thừa sẽ góp phần làm phân mềm, nếu không có nguồn gốc bệnh lý sẽ không cản trở đến sự tăng trưởng và năng suất.
Cho lợn nái ăn đủ muối là quan trọng để đáp ứng nhu cầu của lợn nái mang thai bị hạn chế và tăng cường độ ngon của thức ăn cho lợn nái đang cho con bú. Ngược lại, gia cầm đẻ phải được cho ăn đủ muối để đáp ứng nhu cầu Cl, và sau đó, một nguồn bổ sung Na không có Cl, để đáp ứng nhu cầu Na của chúng.

nguyên liệu

Các nguyên liệu giàu natri và clorua là bột cá, sữa và các chất dẫn xuất, và các sản phẩm từ máu. Trong thực tế, sự kết hợp của các nguyên liệu này trong khẩu phần đắt tiền thường vượt quá yêu cầu đối với natri và clo. Điều này làm cho động vật non (lợn con và gà con) được tiếp cận với nước không nhiễm mặn khi cho ăn khẩu phần dựa trên các thành phần như vậy là điều cần thiết. Trong thực tế, khi nước mặn là nguồn nước duy nhất có sẵn, nên tránh hoàn toàn các thành phần như vậy trong khẩu phần ăn.
Bột huyết tương có thể chứa tới 5% Na và 2% Cl, trong khi bột cá chứa không quá 1% mỗi chất Na hay Cl. Tương tự, bột thịt chứa cùng nồng độ muối với bột cá, và điều này cần được xem xét khi nguyên liệu này được phép sử dụng trong khẩu phần ăn của động vật. Mặt khác, một nguyên liệu thường được sử dụng (ngày nay ngay cả trong thức ăn siêu khởi động cho gà thịt) là whey chứa khoảng 1% Na và 1,5% Cl. Whey đã tách lactose (còn lại chủ yếu là protein) và các sản phẩm whey khác (chủ yếu là đường lactose) chứa hàm lượng Na và Cl cao hơn, tùy thuộc vào hàm lượng protein và tro còn lại sau quá trình loại bỏ các thành phần khác của sữa.

Kết luận

Muối vẫn là một nguyên liệu rất quan trọng vì natri và clo rất quan trọng đối với sự sống và năng suất. Muối là nguồn nguyên liệu có sẵn và rẻ nhất cung cấp Na và Cl. Đối với những vùng thiếu nước ngọt, các vấn đề về muối trong khẩu phần ăn của vật nuôi là một vấn đề quan trọng. Sự cân bằng hợp lý giữa lượng muối dung nạp vào qua nước và thức ăn có thể nâng cao năng suất và giảm tiêu chảy. 


Nguồn: wattagnet
Biên dịch: Ecovet Team