MARY JO DAVIS

Không bao giờ được đánh giá thấp tầm quan trọng của nguồn cung cấp nước sạch, an toàn đối với sức khỏe và hiệu suất của đàn gia cầm.

Nhiều khoáng chất và các chất khác có trong nước một cách tự nhiên, thường ở lượng không ảnh hưởng đến hoạt động của gia cầm. Tuy nhiên, khi mức độ của một số hóa chất bị mất cân bằng, chúng có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến năng suất.
Hãy xem xét những điều sau đây để đánh giá và xác định các vấn đề chất lượng nước có thể xảy ra.

Theo dõi chặt chẽ nguồn nước chính
Thành phần nước thay đổi theo vùng, loại đất và các đặc điểm tự nhiên khác của mặt đất.
Ngoài ra, nguồn nước có thể bị ảnh hưởng bởi hạn hán, lũ lụt, hệ thống tự hoại, nông nghiệp và công nghiệp trong một khu vực và các yếu tố khác.

Kiểm tra thường xuyên và thích hợp
Do số lượng lớn các hóa chất có thể có trong nước, điều quan trọng là phải hiểu các vấn đề cụ thể trong trang trại. Để giám sát chất lượng nước:
■ Thiết lập tiêu chuẩn cơ sở trong điều kiện bình thường.
■ Theo dõi thường xuyên để phát hiện bất kỳ biến động nào trong chất lượng nước.
■ Tiến hành kiểm tra nước bổ sung trong thời gian mưa lớn hoặc hạn hán để đảm bảo rằng chất lượng nước vẫn đầy đủ.
Kết quả phân tích nước sẽ chỉ đáng tin cậy nếu các mẫu được lấy chính xác.
Khi lấy mẫu, khử trùng đầu ra trước khi lấy, để nước chảy trong vài phút để lấy mẫu tươi đại diện và cho mẫu vào vật chứa đã được khử trùng. Gửi mẫu nhanh chóng đến phòng thí nghiệm đáng tin cậy đã được cơ sở chăn nuôi chấp thuận.
Tham khảo ý kiến của các kỹ thuật viên hiện trường của cơ sở chăn nuôi về các chất thích hợp để đánh giá và hỗ trợ giải thích kết quả phân tích nước. Kết quả phải được giải thích một cách thích hợp để xác định quá trình hành động thích hợp.

Xem xét tác động trực tiếp của hóa chất
Một số chất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và hiệu suất của gà thịt. Hãy chắc chắn kiểm tra những điều sau:
■ Xác nhận nước không có các hợp chất độc hại, chẳng hạn như chì, selen và asen.
■ Kiểm tra các chỉ số về ô nhiễm nước ngầm hoặc cống rãnh, chẳng hạn như ôxy hòa tan, lượng phốt phát và nitrat / nitrit cao. Mối quan tâm đặc biệt là nitrat / nitrit, là kết quả của sự phân hủy sinh học của động vật hoặc thực vật, phân bón hóa học hoặc chất thải động vật. Mặc dù bản thân nitrat không độc, nhưng sau khi tiêu thụ, nó được chuyển thành dạng nitrit độc hơn. Nitrit làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, có thể dẫn đến tăng trưởng kém, giảm tiêu thụ thức ăn và kết hợp kém.
■ Hàm lượng cao clorua, sunfat, natri và các hóa chất khác có thể có tác dụng lợi tiểu, làm tăng lượng nước tiêu thụ, độ ẩm của chất độn chuồng và ảnh hưởng xấu đến chất lượng không khí trong chuồng gia cầm.
■ Phép đo tổng chất rắn hòa tan (TDS), hoặc độ mặn, cho biết mức độ của các ion vô cơ (canxi, magiê, kali, natri, bicacbonat, clorua và sunfat) hòa tan trong nước. TDS cao có thể dẫn đến phân nhiều nước, tăng tỷ lệ tử vong và giảm tốc độ tăng trưởng và sản xuất.
■ Hàm lượng sắt và mangan tăng cao làm thay đổi mùi vị của nước và có thể gây rối loạn đường tiêu hóa.
■ Quá nhiều đồng làm thay đổi mùi vị của nước và có thể gây tổn thương gan .
■ Nếu nguồn nước cung cấp có hàm lượng natri và clorua cao, gia cầm có thể dễ dàng tiêu thụ quá nhiều muối tổng, điều này có thể dẫn đến chất độn chuồng ẩm ướt, tăng nồng độ amoniac, chất lượng chân kém và các vấn đề khác.
■ Bản thân nhiều chất có thể được dung nạp ở mức độ cao. Tuy nhiên, trong một hỗn hợp, mức thấp hơn nhiều có thể ảnh hưởng đến năng suất của gia cầm. Ví dụ natri kết hợp với sunfat và clorua hoặc magiê kết hợp với sunfat.

Xem xét tác động gián tiếp của hóa chất 
Điều quan trọng không kém là kiểm tra các hóa chất có thể gián tiếp làm giảm hiệu suất của gà thịt. Ví dụ:
■ Sự lơ lửng của các vật liệu như phù sa, đất sét, tảo hoặc các vật liệu hữu cơ trong nước có thể dẫn đến nước không ngon, cho thấy ô nhiễm bề mặt và có thể cản trở hoạt động thích hợp của thiết bị cấp nước.
■ Nước có màu nâu đỏ có thể chứa sắt dư thừa, sẽ làm ố nước, tạo ra mùi và vị khó chịu, hình thành các hạt gây ra các sự cố thiết bị và có thể khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn sắt.
■ Lưu huỳnh, thường ở dạng hydro sunfua, gây ra mùi trứng thối và có thể gây ra cặn đen trên bộ lọc hoặc chuồng trại.
■ Hàm lượng mangan (Mn) quá mức có thể gây ra vấn đề về hương vị / mùi vị và có thể tạo thành các hạt rắn và cặn đen trong nước.
■ Sự kết hợp của canxi, natri và magiê quyết định độ cứng của nước. Nước cứng có thể làm giảm hiệu quả của xà phòng và chất khử trùng, cản trở việc sử dụng vắc xin và thuốc và theo thời gian gây ra sự tích tụ cặn trong đường nước, làm giảm thể tích đường ống và chức năng của thiết bị.

Các bước khắc phục
Khi các vấn đề về chất lượng nước đã được xác định, hãy xem xét các bước khắc phục sau:
■ Đánh giá việc lắp đặt hệ thống lọc.
■ Nếu bạn có hệ thống lọc, hãy thay đổi bộ lọc thường xuyên và đảm bảo rằng bộ lọc phù hợp với các chất gây ô nhiễm đã xác định.
■ Thực hiện xả áp lực cao trên đường nước giữa mỗi lứa và sau khi sử dụng chất bổ sung trong nước.
■ Trước khi thực hiện một chương trình mới, hãy tham khảo ý kiến của các kỹ thuật viên hiện trường để đảm bảo các chất gây ô nhiễm trong nước của bạn sẽ không phản ứng tiêu cực và gây tắc nghẽn hệ thống nước.
■ Nếu lo ngại về độ cứng, hãy thận trọng sử dụng chất làm mềm. Chất làm mềm thay thế canxi và magiê bằng natri. Về lâu dài, điều này có thể chỉ đơn giản là thay thế một ion này cho một ion khác, có khả năng làm tăng natri đến mức không thể chấp nhận được.
■ Khi một vấn đề nghiêm trọng, hãy xem xét các nguồn nước thay thế. Nếu không thể kiểm soát được nguồn ô nhiễm, thì một giếng mới, sâu hơn và được xây dựng tốt hơn có thể là giải pháp duy nhất.

Nguồn: PoultryInternational, số tháng 4 năm 2022
Biên dịch: Ecovet Team