Giá thịt heo tăng vọt khi Dịch tả heo Châu Phi bùng phát ở Trung Quốc

Ecovet - Thị trường nông sản ngập tràn thịt heo bị loại vì dịch bệnh, đe dọa một phần ba tổng đàn heo của đất nước với 400 triệu con.

Hudson Lockett từ Quảng Châu, Lucy Hornby và Archie Zhang  Bắc Kinh

Dịch tả heo châu Phi phải mất một thời gian để lan tới tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc. Nhưng tới đây mức độ tàn khốc của nó dữ dội hơn nhiều.

Các trường hợp đầu tiên được chính phủ xác nhận đã xuất hiện vào cuối năm ngoái. Các nhà chức trách đã phản ứng bằng cách tiêu hủy hơn 6.000 con heo và đề nghị bồi thường cho nông dân – kịch bản này cũng diễn ra ở những nơi khác tại Trung Quốc, nơi dịch bệnh đã tàn phá một đất nước với 400 triệu con heo. Không có trường hợp chính thức nào được xác nhận tại Quảng Đông kể từ ngày Giáng sinh.

Tuy nhiên, khi đi về vùng ngoại ô của Quảng Châu, một thành phố hưng thịnh, mới thấy sự khó khăn trong việc ngăn chặn căn bệnh này. Khi ASF đã lan rộng hơn về phía nam Trung Quốc và vào Đông Nam Á, các câu hỏi đã được đặt ra rằng liệu phản ứng của Bắc Kinh có vô tình làm vấn đề trở nên phức tạp và làm ngập thị trường trong nước với lượng lớn thịt có khả năng đã bị nhiễm bệnh hay không?

"Không có con heo nào ở đây, chúng đã chết hết rồi", người quản lý chuồng ở trại heo giống thành phố Quảng Châu cho biết. Một đợt bùng phát của virus đã tấn công tổ hợp này vào tháng 3, ông nói.

Fine Breed không phải là trang trại duy nhất có ổ dịch chưa được báo cáo; các nhà phân tích nói rằng nông dân ở Trung Quốc đã đưa toàn bộ đàn gia súc đến lò mổ khi phát hiện dấu hiệu đầu tiên của ASF, thay vì báo cáo với chính phủ và nhận quá ít tiền bồi thường. Dẫn đến tình trạng dư cung kết quả giúp giải thích tại sao, sau chín tháng kể từ khi chính phủ kêu gọi loại thải heo bệnh, giá thịt heo trong nước đã không tăng do thiếu hụt, trong khi thị trường toàn cầu đã phản ứng nhanh và mạnh. Giá bán buôn tại chỗ cho thịt heo Trung Quốc chỉ tăng khoảng 8% kể từ tháng 8, trong khi giá thịt heo tương lai tại Chicago tăng hơn 35%.

"Ở cấp địa phương, có những khuyến khích nhằm không báo cáo các trường hợp heo bệnh," Ernan Cui, nhà phân tích tiêu dùng Trung Quốc tại Gavekal Dragonomics ở Bắc Kinh cho biết. Bà Cui cho biết, tác động đến giá thịt heo từ cái gọi là "giết mổ hoảng loạn" thường kết thúc tại các chợ vào khoảng sáu tháng sau đó. Bà cho biết việc giảm lượng thịt heo từ vòng giết mổ mới nhất, bắt đầu từ khoảng tháng 12, và trở nên rõ ràng hơn vào nửa cuối năm 2019.

ASF, gây tử vong cho heo nhưng vô hại với con người, bệnh đã xuất hiện ở phía đông bắc Trung Quốc vào tháng 8 năm ngoái, sau những vụ dịch ở Siberia vào mùa hè trước đó. Khi nó đã tràn vào Trung Quốc, căn bệnh lan nhanh về phía nam, đến Hồng Kông vào tháng Năm. Trong tháng này, các nhà dịch tễ học nói với tạp chí Khoa học rằng nó sẽ sớm xuất hiện ở Myanmar và Lào, với khả năng trở thành một bệnh dịch ở Đông Nam Á.

Vào tháng 2, nhà chăn nuôi heo Sun Dawu ở tỉnh Hà Bắc đã lên mạng xã hội Trung Quốc để khẳng định rằng ông đã mất 15.000 con heo vì căn bệnh này. "Chúng tôi tin rằng nó là dịch tả heo châu Phi. . . xin chính phủ vui lòng cho chúng tôi một lối thoát!" Một nhân viên của ông đã viết trên một biểu ngữ trong một bức ảnh được đăng lên mạng bởi ông Sun, cùng với một bức ảnh khủng khiếp về đống heo chết. Trường hợp của ông Sun, là một trong số ít trường hợp được xác nhận từ Bộ Nông nghiệp Trung Quốc sau khi bị từ chối xác nhận ở cấp địa phương.

Năm nay, một phần ba đàn heo quốc gia của Trung Quốc - quốc gia nuôi heo lớn nhất thế giới, có thể bị xóa sổ bởi căn bệnh này, theo ước tính của Rabobank, điều này đang gửi tín hiệu báo động đến các thị trường protein trên toàn cầu.

John Lin, giám đốc danh mục đầu tư của Trung Quốc tại công ty quản lý quỹ Alliance Bernstein, cho biết kỳ vọng về tỷ suất lợi nhuận tốt hơn đã đẩy giá cổ phiếu của các nhà sản xuất thịt heo Trung Quốc niêm yết trên sàn chứng khoán lên cao, như Jiangxi Zhengbang Technology, đã tăng gấp ba lần trong năm nay. Mặc dù thiếu hụt có thể sẽ khiến người tiêu dùng Trung Quốc lựa chọn các thực phẩm thay thế như đậu phụ có nguồn gốc từ đậu nành, ông nói, trớ trêu thay nhu cầu  [các sản phẩm như đậu nành] sẽ thực sự giảm vì bạn còn ít heo hơn để cho ăn.

Một phần lý do khiến dịch lan truyền nhanh chóng ở Trung Quốc có thể là chương trình bồi thường của chính phủ được thiết kế kém. Khi căn bệnh này xuất hiện lần đầu tiên, các nhà chức trách đã ra lệnh loại bỏ đàn gia súc và, trong nỗ lực đảm bảo nông dân sẽ báo cáo dịch bệnh, họ đã đề xuất hỗ trợ 1.200 Tệ (174 đô la)/1 đầu heo cho những người loại thải heo bệnh. Tuy nhiên, chính quyền địa phương thiếu tiền mặt đã chùn bước trong việc chi trả quá nhiều, tạo thành một động cơ khuyến khích cho nông dân bán đàn ngay khi có một con heo bị bệnh thay vì báo cáo dịch bệnh có thể còn thua lỗ nặng hơn.. 

Dirk Pfeiffer tại Đại học Hồng Kông Trung Quốc, người nghiên cứu về bệnh và đào tạo bác sĩ thú y ở Trung Quốc, cho biết sự thiếu minh bạch về các vụ dịch trong nước đã biến tình hình trở nên mù mịt hoàn toàn. Tại trang trại giống Quảng Châu, các áp phích khuyến khích việc tiêu hủy và xử lý heo bị bệnh. Nhưng người chủ kiên quyết: "Chúng tôi đã bán chúng!" Những người bán thịt ở chợ truyền thống Quảng Châu, cũng không kém, khăng khăng rằng thịt của họ đã qua được kiểm dịch "thịt đã được kiểm dịch - đã kiểm dịch" một số người bán thịt nói. Một người bán thịt khác ở gần trung tâm thành phố, giơ tay chỉ vào các giấy tờ do chính phủ ban hành để nhấn mạnh. Tuy nhiên, kỳ vọng về giá thịt heo cao hơn đã bắt đầu thúc đẩy sự quan tâm của người nông dân, bà Cui nói, bằng chứng là giá heo con tăng nhanh kể từ tháng Ba. Khi sự thiếu hụt xảy ra, ông Lin nói, Trung Quốc sẽ kéo thịt heo từ phần còn lại của thế giới và từ các nước nghèo từ Brazil đến Bulgaria vì cảm thấy hấp dẫn bởi giá cao hơn. Đơn giản là có rất nhiều nguồn protein động vật trên thế giới để lấp đầy khoảng trống này..

Nguồn: Financial Times
Biên tập và biên dịch: Ecovet Team