Bởi: Poultry Health Today và Philip A. Stayer
(Ecovet) Ấn bản thứ 11 của sách Bệnh gia cầm mô tả các triệu chứng ngộ độc canxi là hàm lượng nước trong phân tăng lên và các bệnh tích đại thể như hoại tử thận / sỏi niệu, lắng đọng urat nội tạng và hoại tử biểu mô đường tiêu hóa trên. Tôi chắc chắn đã quan sát thấy những tổn thương này, nhưng tôi cũng đã thấy được các điểm khác không có trong mô tả này và có lẽ trước đây chưa được báo cáo ở bất kỳ đâu.
Hầu hết các bác sĩ gia cầm đều gọi quyển sách Bệnh gia cầm là “kinh thánh về bệnh gia cầm”, nhưng ngay cả nguồn kiến thức được tôn sùng này cũng có thể không đầy đủ và không thể thay thế mạng lưới kết nối với các đồng nghiệp. Một ví dụ cho vấn đề đó là các biểu hiện lâm sàng của ngộ độc canxi.
Ấn bản thứ 11 của sách Bệnh gia cầm mô tả các triệu chứng ngộ độc canxi là hàm lượng nước trong phân tăng lên và các bệnh tích đại thể như hoại tử thận / sỏi niệu, lắng đọng urat nội tạng và hoại tử biểu mô đường tiêu hóa trên. Tôi chắc chắn đã quan sát thấy những tổn thương này, nhưng tôi cũng đã thấy được các điểm khác không có trong mô tả này và có lẽ trước đây chưa được báo cáo ở bất kỳ đâu.
Ngộ độc Canxi ở gà giống hướng thịt
Một kinh nghiệm đáng nhớ với bệnh ngộ độc canxi là vào năm 2013 và liên quan đến gà mái giống. Tỷ lệ tử vong tăng nhẹ - vượt quá 0,25% hàng tuần - ở đàn gà giống đang phát triển. Vitamin D và vỏ hàu đã được bổ sung trong vài ngày/mỗi tháng để cải thiện vỏ trứng. Tỷ lệ tử vong trên gà mái tăng trong thời gian này, nhưng sau đó bình thường trong vòng vài ngày sau khi ngừng bổ sung.
Sau một số tháng có tỷ lệ gà mái tử vong tăng cao, chúng tôi đã tiến hành một số buổi mổ khám các gà mái và gà hậu bị chết, cũng như đi thăm trại để kiểm tra. Ở những gà chết, chúng tôi ghi nhận bệnh gút nội tạng ở gần một nửa số gà chết tự nhiên. Trong số 12 trại gà mái ở khu vực nuôi này, 9 trại bị gút nội tạng được tìm thấy. Hầu hết những gia cầm bị gút đều bị teo hoặc mất các bộ phận của một hoặc cả hai thận. Chúng tôi cũng thấy một số gà ở mỗi trại bị u thận và gan.
Mô bệnh học của các mô bị ảnh hưởng đã mang lại nhiều kết quả khác nhau - chủ yếu là bệnh gút và bệnh bạch cầu lymphoid. Không có sự gia tăng hiệu giá viêm phế quản truyền nhiễm trong xét nghiệm huyết thanh học, cũng như không có bất kỳ vỏ trứng bị nhăn nheo nào, vì vậy các nguyên nhân do vi rút gây ra tổn thương thận được coi là khó xảy ra. Không có độc tố nấm mốc nào được phát hiện trong mô hoặc thức ăn cho các nhóm độc tố nấm mốc được chọn. Các mô nghi ngờ có kết quả PCR dương tính với bệnh Marek, nhưng không tìm thấy vi rút khi cố gắng phân lập vi rút.
Nhìn chung, tỷ lệ chết của đàn gà mái tăng 2,29%. Độ đồng đều của đàn cũng giảm. Hai nguyên nhân chính làm tăng tỷ lệ tử vong bao gồm suy thận sau khi bổ sung canxi và rất có thể do các khối u gây ra bởi bệnh Marek.
Chẩn đoán trễ
Việc chẩn đoán ngộ độc canxi đã bị trì hoãn do việc phát hiện ra các khối u, điều này đã làm xáo trộn các chẩn đoán sơ bộ - và do việc phân tích thức ăn không được xem xét cẩn thận cho đến sau thời điểm thực tế. Trên thực tế, một cuộc kiểm tra hồi cứu đối với thức ăn đã giúp thấy được các điểm sai xót.
Các khu nuôi không bị bệnh có hàm lượng canxi thức ăn trung bình khoảng 0,81%, ở nhà nuôi gà hậu bị choai từ năm 2002 đến 2012, trong khi ở khu nuôi bị bệnh thì hàm lượng canxi thức ăn vượt quá 3% trong giai đoạn thử nghiệm 2011 và 2012. Khu nuôi bị bệnh trước đây cũng có khoảng 0,80% canxi tương tự cho các năm 2002 đến 2010.
Nguyên nhân có thể xảy ra nhất của trường hợp ngộ độc canxi năm 2013 là do lỗi công thức. Ba trong số 12 đàn gà mái không bị ảnh hưởng gì trong cùng thời gian đó vì chúng nhận được một chế độ ăn khác được xây dựng với 0,8% canxi điển hình để sử dụng thuốc để kiểm soát bệnh nấm da. Có thể đã xảy ra lỗi “sao chép và dán” từ máy tính của chuyên gia dinh dưỡng đã tạo ra lượng canxi quá mức trong thức ăn cho gà hậu bị “bình thường”.
Cả nhân viên nhà máy thức ăn chăn nuôi cũng như nhân viên sản xuất trực tiếp giám sát hoạt động của các khu chăn nuôi đều không nhận ra sự thay đổi đáng kể này trong công thức. Các bác sĩ thú y đã không giám sát các công thức thức ăn hoặc phân tích thức ăn cho đến khi có vấn đề về tỷ lệ tử vong tăng lên, vì việc xem xét các phân tích thức ăn không nằm trong “lĩnh vực” nghề nghiệp của họ.
Năm 2013 trường hợp tăng tỷ lệ chết của gà mái đã được khắc phục bằng cách điều chỉnh hàm lượng canxi trong chế độ ăn cho gà hậu bị cũng như tăng khả năng bảo vệ chống lại bệnh Marek. Các cuộc điều tra tỷ lệ tử vong đã được tiếp tục để ghi lại lợi ích của cả hai biện pháp can thiệp trên.
Trường hợp trên các gà thịt non
Các đồng nghiệp của tôi và tôi đã được trình bày một trường hợp lâm sàng bất thường khác vào năm 2014. Nó liên quan đến gà thịt. Tỷ lệ tử vong gà thịt non tăng cao đã được ghi nhận ở bốn trang trại vào khoảng 2 tuần tuổi. Báo cáo thực địa mô tả các gà con giảm tiêu thụ thức ăn, hôn mê, trầm cảm, co ro và nằm nghiêng. Một số con còn bị khó thở.
Những gà con bị ảnh hưởng đã được đưa đến một nhóm bác sĩ thú y tiến hành một buổi mổ khám. Hầu hết những gà được mổ khám đều bị suy tim mạch và nhiều con bị cổ trướng nặng. Không có bệnh tích đại thể thanh mạc nào khác được ghi nhận khi mở các ổ hoại tử. Khi mổ mề ra, trong mề chứa các hạt đá vôi lớn.
Lỗi từ nguyên liệu
Khi điều tra tại nhà máy thức ăn chăn nuôi tại địa điểm đó, trường hợp ngộ độc canxi này có thể là do lỗi của nguyên liệu chứ không phải lỗi công thức. Một khối lượng lớn đá vôi đã bị dỡ nhầm vào thùng đựng khô dầu đậu nành. Một trong những người vận hành nhà máy thức ăn chăn nuôi đã nhận ra lỗi và cố gắng khắc phục tình trạng ngay lập tức, nhưng dường như một số hạt canxi lớn vẫn còn trong khô dầu đậu nành và trong thức ăn khởi động của gà thịt đã được chuyển đến tám chuồng ở bốn trang trại gà thịt bị ảnh hưởng.
Để giải quyết vấn đề này, thức ăn bị trộn lẫn còn lại trong các trang trại đã được thay thế bằng bắp mãnh thô. Giả thuyết của tôi là đá vôi hạt lớn được giữ lại trong mề sẽ bị thay thế bởi các hạt bắp lớn. Tuy nhiên, không có lợi ích rõ ràng từ bắp mãnh, và sự trở lại trong việc cho ăn thức ăn bình thường bị chậm trễ. Gà trong những chuồng bị ảnh hưởng không phát triển như những gà bình thường khác trong cùng một trang trại. Rõ ràng, những gà thịt này không thể bắt kịp tốc độ tăng trưởng bị mất trước đó trong giai đoạn đầu của chúng.
Trường hợp trên gà hậu bị
Bốn năm tiếp theo. Vào ngày 16 tháng 8 năm 2018, tôi và các đồng nghiệp đã đến hai nhà nuôi gà hậu bị 16 ngày tuổi để điều tra đàn gà hậu bị có tỷ lệ tử vong cao và hạn chế di chuyển. Vấn đề thậm chí còn rõ ràng hơn ở những con trống được nuôi chung. Theo báo cáo, chúng tôi nhận thấy cả gà trống và mái đều ngại di chuyển. Một số gà hoàn toàn bất động. Khoảng một trong số 20 gà bị ảnh hưởng có dấu hiệu bị tiêu chảy.
Chúng tôi mổ khám những gà chết và què từ tất cả bốn nhà nuôi trong trang trại và thấy những bệnh tích tương tự ở các gà từ mỗi nhà nuôi. Tất cả gà đều có các bệnh tích đại thể như trong sách miêu tả của bệnh còi xương do thiếu phốt pho cũng như đá vôi hạt lớn trong mề của chúng. Một số nhưng không phải tất cả các gà chết và loại có bị cổ trướng.
Các chẩn đoán mô học của các mô được gửi đến phòng thí nghiệm thú y khu vực bao gồm “sự giãn nở nhẹ, sự vô tổ chức mức độ trung bình ở vùng tăng sinh của các sụn tăng trưởng (3/3). Sự mở rộng vừa phải (2/3) đến rõ rệt (1/3), giảm thông mạch vùng phì đại của sụn tăng trưởng; sự thoái hóa chondrodegeneration khu trú (1/3); viêm tủy xương dị dưỡng khu trú, tiêu xương (2/3); tăng sản tủy dị dưỡng (3/3). ”
Một nhà nghiên cứu bệnh học đã nhận xét, "Những thay đổi nhẹ trong vùng tăng sinh của sụn tăng trưởng và những thay đổi từ trung bình đến rõ rệt trong vùng phì đại là phù hợp nhất với nguyên nhân dinh dưỡng (thiếu hụt phốt pho hoặc hỗn hợp canxi, mất cân bằng phốt pho)."
Sai sót trong nhà máy sản xuất thức ăn
Chúng tôi khuyên họ nên thay đổi thức ăn, bao gồm cả việc làm trống tất cả các máng thức ăn và rãnh dẫn thức ăn hiện tại để thay thế bằng thức ăn mới. Không có biện pháp can thiệp nào từ nguồn nước được khuyến cáo vì việc giải phóng quá nhiều canxi (vitamin D trong nguồn nước hoặc gói vitamin khác) sẽ làm trầm trọng thêm tỷ lệ canxi-phốt pho vốn đã bất lợi. Không có tác động kéo dài của bệnh còi xương do thiếu phốt pho, được đánh giá bằng sự đồng đều và tăng trọng lượng cơ thể.
Điều tra sâu hơn đã cho thấy là giống như trường hợp năm 2014, không phải lỗi công thức mà là lỗi nguyên liệu. Nhân viên nhà máy thức ăn cho biết họ đã nhận thấy có sự rò rỉ trong một ống khí nén trên xe tải của nhà cung cấp đá vôi trong quá trình dỡ hàng trong khi nhà máy đang đồng thời nhận nguyên liệu bắp.
Có thể, đá vôi rơi vãi đã bị quét hoặc trôi vào hố dỡ bắp và được coi là “bắp” trong silo chứa. "vấn đề" của đá vôi hạt lớn này là nó ở lại với bắp trong quá trình nghiền, bảo quản và trộn, và kết thúc trong thức ăn hỗn hợp khởi động của gà hậu bị, loại thức ăn mà được sản xuất dành riêng cho một trang trại tại một thời điểm đó do yêu cầu khối lượng hàng thấp. Khi các đàn khác tiếp xúc với bắp bị ô nhiễm này, không có dấu hiệu lâm sàng nào được báo cáo cho các bác sĩ thú y.
Tổng hợp
Các biểu hiện lâm sàng và nguyên nhân cơ bản là khác nhau đối với ba đợt ngộ độc canxi mà chúng tôi đã ghi nhận ở các loại gà thịt và gà giống.
Trường hợp đầu tiên xảy ra ở đàn gà giống hậu bị và cuối cùng được xác định khi đàn gà mái trưởng thành chết quá mức sau khi bổ sung vitamin D từ nguồn nước đã được quản lý cho các mục đích vỏ trứng. Tổn thương tổng thể bao gồm bệnh gút nội tạng ở gà mái chết và thận teo ở những gà hậu bị non chưa trưởng thành. Ngộ độc canxi là do thức ăn gà hậu bị chứa quá nhiều canxi.
Trường hợp ngộ độc canxi thứ hai được trình bày là tỷ lệ gà thịt tử vong cao với biểu hiện cổ trướng. Canxi hạt lớn đã được nạp nhầm vào bin chứa đậu nành tại nhà máy thức ăn chăn nuôi, và các hạt canxi tồn dư này được trộn vào một số lô thức ăn cho gà thịt non.
Trong trường hợp thứ ba liên quan đến gà hậu bị, quan sát ban đầu là các gà hậu bị không muốn di chuyển. Khi kiểm tra sức khỏe, còi xương do thiếu phốt pho đã được chẩn đoán. Canxi hạt lớn được tìm thấy trong mề của những gà bị ảnh hưởng chứng tỏ rằng một loại canxi không phù hợp đã được đưa vào khẩu phần cho gà chưa trưởng thành.
Ba trường hợp này ghi lại ba biểu hiện và nguyên nhân khác nhau của ngộ độc canxi ở các gà thịt và gà giống. "Kinh thánh về bệnh gia cầm" tiếp tục là nguồn truy cập của tôi cho hầu hết các thông tin về bệnh trên gà, nhưng tôi cũng đã gọi cho “mạng lưới mối quan hệ về gà” của mình để xem có ai đã từng thấy những gì tôi vừa thấy không.
Tài liệu in rất hữu ích cho tất cả các bác sĩ thú y gia cầm, cả trẻ và già, nhưng đối với bác sĩ thú y phi học thuật như tôi thì rất khó để dành thời gian cần thiết để viết các bài báo để đăng trên các tạp chí khoa học. Rất may, chúng tôi có các nguồn thông tin như cuộc họp thường niên của Hiệp hội các nhà bệnh học gia cầm Hoa Kỳ. Mặc dù cuộc họp năm nay là họp online và chúng tôi không được tiếp xúc trực tiếp, chương trình vẫn sẽ là một nguồn thông tin hiện đại tuyệt vời mà chưa có trong các tạp chí và tập sách như sách Bệnh gia cầm.
Nguồn: Thepoultrysite
Biên dịch: Ecovet Team