CÁC GIAI ĐOẠN QUAN TRỌNG TRONG DINH DƯỠNG GÀ CON GIAI ĐOẠN ĐẦU
TS. Ioannis Mavromichalis
(Ecovet) Việc chăm sóc gà con mới nở đã từng được xem là một bước đơn giản trong chăn nuôi gà thịt, nhưng ngày nay chăm sóc gà con mới nở được xem là một bước quan trọng nhất.
Dựa trên những nỗ lực để cải thiện chất lượng gà con, vai trò của một nhóm các chuyên gia dinh dưỡng là xác định các thời điểm mà các can thiệp về mặt dinh dưỡng có thể mang lại hiệu quả cao nhất.
Một bản phác thảo sơ bộ của một dự án đang thực hiện được đưa ra dưới đây, và nếu nó tạo ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, thì có lẽ vì đây là một chủ đề khá mơ hồ. Nhưng những thách thức trong chăn nuôi hiện đại, đặc biệt là việc thiếu các kháng sinh và kháng cầu trùng mạnh, đã làm thay đổi phương thức chăn nuôi gia cầm.
7 ngày trước khi đẻ trứng
Gà mái mất khoảng một tuần để chuẩn bị tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho việc hình thành lòng đỏ và mất thêm một ngày nữa để hình thành những phần còn lại của trứng. Do đó, lòng đỏ có tầm quan trọng hàng đầu vì là nguồn cung cấp lipid, protein, vitamin, khoáng chất, sắc tố (chất chống oxi hóa), và nhiều chất sinh học khác. Nếu sự hình thành lòng đỏ không diễn ra như mong đợi, gà mái sẽ không tạo ra trứng cho đến khi lòng đỏ được hoàn toàn hình thành. Trong giai đoạn quan trọng này gan của gà mái hầu như làm việc hết công suất, và sức khỏe của gan phải được quan tâm đặc biệt.
Đồng thời, đây là thời gian có khả năng ảnh hưởng đến thành phần của lòng đỏ với các chất có thể chuyển sang gà con. Một số thành phần thì khó thay đổi (như hàm lượng lipid, nhưng không phải thành phần của lipid), trong khi những thành phần khác dễ bị thay đổi (sắc tố).
Sự hình thành lòng đỏ trứng cũng đã từng là một giai đoạn bị đánh giá thấp như một phần của dinh dưỡng gà con mới nở.
4 ngày trước khi nở
Đây là thời gian mà các thí nghiệm bổ sung dinh dưỡng in-ovo (trên trứng) đã cho thấy nhiều hứa hẹn nhất, nhưng mặc dù đã có nhiều nghiên cứu và thảo luận, kết quả vẫn chưa thực sự rõ ràng. Tuy nhiên nền tảng khoa học đằng sau khái niệm này vẫn rất vững chắc. Việc thiếu kết quả thực tế đã ngăn cản chúng ta áp dụng phương pháp bổ sung dinh dưỡng cho trứng để nâng cao chất lượng gà con. Tuy nhiên, các nỗ lực vẫn tiếp tục theo các hướng khác nhau và hy vọng một bước đột phá sẽ sớm xuất hiện. Ngoài các chất dinh dưỡng trong trứng mà chắc chắn nhận được từ gà mái, các thí nghiệm in-ovo ngày nay đang chuyển sang các chất phụ gia bởi vì tính sẵn có và dễ dàng để điều chỉnh thành phần của trứng hơn.
24 giờ sau khi nở
Gà con ngay khi nở đều cần nước và các chất dinh dưỡng giống như các sinh vật sống khác. Một phần của lòng đỏ trứng được chuyển vào đường tiêu hóa của gà con mới nở như một nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng và có lẽ còn cung cấp các thành phần quan trọng khác mà chúng ta ít hoặc không đánh giá cao. Một lần nữa, cung cấp thức ăn và nước từ bên ngoài cho gà con ngay sau khi nở và trước khi úm là một lĩnh vực rất được quan tâm vì nó có thể cải thiện đáng kể chất lượng và năng suất của gà.
Tuy nhiên, trong thực tế có rất nhiều khó khăn để thực hiện điều này, vì vậy mà những nỗ lực vượt qua khó khăn và nhiều sản phẩm trên thị trường hứa hẹn mang lại kết quả tuyệt vời thường mang lại kết quả không như mong đợi.
Một lần nữa, vai trò của túi lòng đỏ ở gà con mới nở là cực kì quan trọng, và việc cung cấp nước và các chất dinh dưỡng bên ngoài vẫn đang nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu, đặc biệt là khi thời gian từ khi gà nở đến khi được úm kéo dài hơn 24 giờ.
4 ngày sau khi úm
Gà con hiện đại đòi hỏi dinh dưỡng hiện đại vì chúng không có thời gian để bắt kịp sau này. Với các sự tiến bộ di truyền hiện đại, gà thường được xuất chuồng dưới 42 ngày với trọng lượng cơ thể trên 2kg, vì vậy không có thời gian để bù đắp cho những sai sót về quản lý và dinh dưỡng. Do đó thức ăn được cung cấp cho gà con ngay trong quá trình úm có vai trò quan trọng nhất.
Trong giai đoạn Tiền khởi động (Pre-starter) các khẩu phần bắp-đậu nành thông thường không còn phù hợp với gà con lúc này, vì có thể sẽ làm gà con bị giảm tăng trọng. Các thức ăn hiện đại chứa các nguyên liệu giúp tránh sự thụt lùi này và thay vào đó là thúc đẩy sự phát triển của gà con. Việc sử dụng các nguyên liệu này thường khiến khẩu phần ăn đắt tiền hơn, nhưng mang lại năng suất và lợi nhuận cao hơn trong suốt thời gian nuôi. Đây là một bài toán về kinh tế, và các siêu khẩu phần Tiền khởi động như vậy sẽ phát huy tác dụng nhất trong các trường hợp có vấn đề rõ ràng.
Tuần đầu sau khi nở
Khi đã thực hiện tốt tất cả những điều trên, thì sau đó sẽ có rất ít việc phải làm ngoại trừ việc đảm bảo gà nhận được đầy đủ khẩu phần lành mạnh và không có vấn đề, cùng với chất lượng nước uống và quản lý tốt,….
Khi một số vấn đề nêu ở trên không được thực hiện theo kế hoạch, ví dụ như bắt đầu từ dinh dưỡng gà mái được cung cấp thấp hơn nhu cầu, thì những gà con trong giai đoạn Tiền khời động cần phải có nhiều “sức mạnh” hơn so với những gì cần có. Ở đây, chúng ta đang xét đến việc ngăn ngừa các bệnh đường ruột vì hệ thống tiêu hóa đã không được khởi đầu mạnh mẽ. Đây là thời gian mà hầu hết các chất phụ gia sức khỏe đường ruột được sử dụng, và một số nguyên liệu đặc biệt (chủ yếu là protein) được yêu cầu để đáp ứng sự phát triển của gà.
Việc nhận ra và phân định các thời điểm quan trọng mà chúng ta có thể can thiệp giúp gà con hiện đại đạt được tiềm năng phát triển của chúng trong môi trường sống luôn thay đổi. Điều này cần được nghiên cứu thêm nữa và hy vọng bằng sự thay đổi trong các sản phẩm và thực tiễn sẽ giúp tiếp tục nâng cao năng suất gà thịt.